Feminist Biyografi Atölyesi
Yürütücü: Eser Köker
Eser Köker biyografi: otuz yıla yakın bir süre Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde çalıştıktan sonra Urla’ya yerleşti. Şu kitapları yazdı: Politikanın İletişimi İletişimin Politikası, Kitapta Kurutulmuş Çiçekler, Irkçı Değilim Ama (Ülkü Doğanay ile birlikte), Türk Sinemasında Demokrasi Kavramının Gelişimi (Nilgün Abisel ve diğerleri ile birlikte). Sırlarını Eskitmiş Aynalar: Anneanne (Mine Tan ve AÜ Kadın Çalışmaları öğrencileri ile birlikte) ise en sevdiği…
Atölyenin Amaçları: Bu atölye Ocak 2023 tarihinde başlayarak 10 haftalık interaktif atölye olarak düşünülmüştür. Aktif ve düzenli katılımcı sayısı 10 ile sınırlıdır.
Sosyal bilimlerde eleştirel yaklaşımlar bağlamında son otuz yıl içinde hemen hemen yerleşiklik kazanan feminist araştırma teknikleri çeşitlenmiş ve olağan sosyal bilim metodolojileri içindeki zorunlu bütünlüklerinden (örneğin, incelemenin tek bir yöntemsel tercih ve bu tercihle tutarlı olan tek bir araştırma tekniğine bağlı olma zorunluluğu gibi) farklılaşmıştır. Feminist araştırmalar, ana politik yönelimlerin yol göstericiliğinde, evrensel kılınmış, mutlaklaştırılmış ve aşırı genelleştirilmiş bilimsel bilginin eril yanlılığını ortaya çıkarıp, bilimsel bilginin bilgi hiyerarşileri içindeki yerini altüst etmiş, bu bilgi kümelerinin geleneksel akrabaları (örneğin edebiyat, felsefe) ile ortaklıklarını güçlendirdiği gibi dikkatleri bilim insanlarının pratiklerine yöneltmiş, bilimsel bilginin işlemesine imkân tanıyan kurumsallaşmaya sinen ataerkil düzenekleri ifşa etmiştir.
Feminist araştırma tekniklerinden biri olan yaşam öyküsüne odaklanmak aracılığıyla tekil bir olayın ve özgül karakter ya da karakterlerin hikâyesinin ortaya çıkarılması, yakın geçmişin yeniden kurulmasının olanaklı olduğunu gösterebilir. Tıpkı bu teknikle neredeyse eş zamanlı olarak geliştirilen sözlü tarih tekniğinde de olduğu gibi, performatif anlatıların bilimsel anlatıların duygusuzluğuna ve “nesnelliğine” bir çare olduğu düşünülmüştür. ABD’de Sivil Haklar Hareketinin yönlendiriciliği ile köle kadınların yaşam öykülerinin toplanması, Latin Amerika’da sosyalist hareket içindeki kadınların yaşam öykülerinin biriktirilmesi için özel anlatı gruplarının kurulması ve ardından özel kütüphaneler açılması örneklerinden izlenebileceği gibi, kadınların farklı seslerinin, farklı sosyal, kültürel, tarihsel koşullarla dolayımlanan hikâyelerinin etkileşimci nitelikle ele alınması yaşam öyküsü tekniğini güçlendirdi. Böylelikle hem katılımcıların hem de araştırmacıların deneyimi ve bunun gerçekliği, bilgi alanı haline getirildi. Yerel kültürel bir kimliğin ortak kıldığı yaşam öykülerinden mahkum kadınların öykülerine, kendine yardım gruplarında bir sorun etrafında birleşip kendini iyileştirme ve kendini arındırmaya kadar geniş bir yaşam öyküsü toplama yelpazesine yerleşebilecek anlatılar, kadın öznelliğinin yeniden kurulmasına/kurgulanmasına odaklanmıştır.
Öğrenme Ortamı: Yüz yüze
Öğrenme Ortamına İlişkin Diğer Düzenlemeler ve Öğrenme Yöntemleri: İlk iki hafta boyunca kaynaklarda belirtilen kitaplar, atölye yürütücüsünün derslerdeki anlatımının eşliğinde okunacaktır. Üçüncü haftadan itibaren katılımcılar kendi seçtikleri biyografileri, derste seçme nedenlerini açıklayarak tartışacaklardır. Sonraki haftalarda belirlenen bir sunuş takvimi doğrultusunda her katılımcının seçtiği ve sunduğu biyografiler, atölye yürütücüsünün değerlendirmeleri ve diğer katılımcıların fikirleriyle tartışılacaktır.
Öğrenme Sürecine İlişkin Değerlendirmeler: Katılımcılar, kaynakçadaki metinleri okumakla, bir biyografi seçmekle ve onun hakkında sunum yapmakla yükümlüler. Atölye sonunda da hakkında sunum yaptıkları biyografi konusunda bir yazılı metin de oluşturmayı tercih edebilirler.
Atölyenin çalışma planı (Takvimlendirilmiş ayrıntılı içerik):
1. Hafta
Konu | Kadın eylemliliği olarak yazma, Tarihsel olarak yazma zorlukları, Feminist biyografi araştırmaları |
Etkinlikler | Atölye yürütücüsünün sunuşu |
Kaynaklar | Carolyn G., Heilbrun, Kadının Özyaşamını Yazarken, 1992, Yapı Kredi Yay. |
2.Hafta
Konu | Öteki kadınların biyografisi, Öteki kadınların yaşam öyküleri |
Etkinlikler | Atölye yürütücüsünün sunuşu |
Kaynaklar | Lerna Ekmekçioğlu ve Melissa Bilal, ed., Bir Adalet Feryadı: Osmanlı’dan Türkiye’ye Beş Ermeni Feminist Yazar, 2017, Aras Yayıncılık Barbara Caine, Biyografi ve Tarih, 2019, İş Bankası Yayınları |
3-10. Haftalar
Konu | Biyografi sunuşları Katılımcıların seçtikleri biyografilerin sunuşuna göre konu, kaynaklar ve kalan hafta sayısı tayin edilecektir. |
Etkinlikler | Katılımcıların sunuşları |
Kaynaklar | İleri okumalar listesi: O’Brien, S., Feminist Theory and Literary Biography, Contesting the Subject, edited by Willam H-Epstein, 1991, Purdue University Press, s. 123-133 Stanley, L., Documents of Life Revisited, 2013, Asgate Plummer, Ken, Documents of Life, 2011, Sage Young-Bruehl, E., Subject to Biıgraphy, 1998, Harvard Uni. Press, s. 17-26, 225-253 Margadant, J.B. (ed), The New Biography, 2000, University of California Press, içinde, Introduction, s. 1-33 Phyllis R., (ed), Women’s Lives, 1995, W.W Norton&Company Alice Kessler-Harris, Why Biography?, American Historical Review, 2009, June, s. 625-629 Steedman, J., Womens Biography and Autobiography: Forms of History, Histories Form, 1989, Pandora Press, s. 98-111 Stanley, L., Narrative methodologies: subjects, silens, re-readings and analyses, 2008, Qualitative Research, vol. 8(3), s. 275-281 Susan Kress, Carolyn, G., Feminist in a Tenured Position, 2005, University of Virginia Press Carolyn G. Heilbrun, Hamlet’s Mother and Other Women, 1990, Columbia University Press Carolyn G. Heilbrun, Reinventing Womanhood, 1998, W.W. Norton & Company Doğan, C., Brüksel’de Bir Kürt Kadını, 2011, Doz Yayıncılık Demetra, V., İstanbul’un Peçesiz Kadınları, 2003, Kitap Yayınevi Painter, N.I., Sojourner Truth, 1997, W.W. Norton & Company Light, A., Mrs. Woolf and The Servants, 2008, Bloomsbury Press … |
Bu atölye, feminist araştırma tekniklerinden biri olan yaşam öyküsüne odaklanarak kadınların yaşam öykülerinin toplumsal, politik ve kültürel yönlerini inceler.