PANTHEON
Köken ve Yayılım: Helen Mitolojisinin Dünyaya Etkisi
Yürütücü: Arkeolog Selim Martin
Seminerin Amaçları:
Seminerimiz, bugünkü “Batı Medeniyetinin” temeli olarak görülen Helen Mitolojisinin kökeni, oluşumu, kabul görmesi ve yayılması süreçlerini örnekleriyle karşılaştırmalı olarak incelemek amacıyla düzenlenmektedir.
Bu seminerde, Mezopotamya, Anadolu, Mısır ve Girit gibi uygarlıklarının sözlü ve yazılı kaynaklarından etkilenerek ortaya çıkan bu öykülerin Ege Denizi’ne dolması, oradan önce Roma İmparatorluğuna sonra Orta Çağ Avrupası’na ve nihayetinde Rönesans ile günümüze ulaşması kronolojik olarak işlenecektir.
Binlerce yıllık sözlü geleneğin yazıya ilk döküldüğü Mezopotamya Mitleri, ilk büyük imparatorluk olan Hititlerin geniş coğrafyada tekrarlanan öyküleri, Akdeniz’e taşan Mısır efsaneleri ve denizin ortasında kendine özgü yapısıyla Girit söylenceleri, binlerce yıl boyunca Ege Denizi’ne akarak adeta bir havuzu doldurur gibi bu coğrafyayı mitlerle doldurmuşlardır.
MÖ. 14-13. yüzyıllardan itibaren görülen karmaşa -büyük göçler, savaşlar ve toplulukların yer değiştirmesi- aşağı yukarı 9. yüzyıldan itibaren durulmuş ve “eskinin yeni öyküsü” Ege Denizi’nin iki yakasında söylenir olmuştur. En az 600 yıl tekrarlanan bu öyküler, Büyük İskender ile tekrar bir yolculuğa çıkmış, eski coğrafyalarıyla -fakat yenilenmiş halleriyle- bir kez daha karşılaşma şansı bulmuştur.
Devasa sahnelerde oyuncular ve koro eşliğinde heykeller, seramikler, duvarlar ve zeminler üzerinde zanaatçılar-sanatçıların tasvirleriyle, çeşitlene çeşitlene Roma’ya ulaşmayı başaran bu öyküler, İmparatorluğun yayıldığı kıtalara adeta uçarak gitmiş, o coğrafyalarda kendini kabul ettirmiştir.
Roma’nın yıkılmasıyla, İmparatorluğun mirasına sahip çıkmak isteyenlerin mücadele alanı mitler olmuştur. Avrupa’nın söz sahibi olmak isteyen beyleri, kendilerine Troya öykülerinden soy-köken uydurmuş, bu sayede Helen Mitolojisi Ortaçağ Avrupası’nın en kıymetli araçlarından birisine dönüşmüştür.
Coğrafi keşifler, Reform ve Rönesans ile birlikte, eskinin bilgisine yeniden dönüş yapan Avrupa, yaratmaya çalıştığı ortak bilince kaynak olarak mitleri kullanmış, bu sayede geniş bir coğrafyada süren karmaşaya son vermeyi başarmıştır. Aynı Avrupa, 18. Yüzyıldan itibaren, bu öyküleri yaratan toplumları incelemeye başlayarak, Arkeoloji başta olmak üzere birçok bilimin ortaya çıkmasına yol açmış, bilginin üstünlüğünü ele geçirmiş ve bunu olumlu-olumsuz kendi lehine kullanmayı günümüze kadar sürdürmüştür.
Hristiyan kesiş̧ Joannis Cassiani’nin deyimiyle “Ex Oriente Lux” (Işık Doğudan Yükselir) …
Öğrenme Ortamı, Yöntemleri, İşleyiş ve Hedef Kitle: Seminer, 29 Kasım 2023’te başlayarak 10 hafta, her Çarşamba, Dernek mekânında, 1,5-2 saatlik oturumlarda yüz yüze yapılacaktır. Konuya ve katılımcıların sorularına göre uzayabilir.
Slayt-sunum, sonraki seminere soru-ödev, interaktif işleyiş biçiminde sürecek. Ayrıca, her seminerden önce, dijital ders notu ve kaynakça katılımcılara iletilecek. Katılımcılardan ön okuma beklenir.
Küçük yaştaki katılımcılar, genel gruba yönelik mitoloji seminerlerinden pek keyif almazlar. Anlatım ağır gelir. Bu sebeple lise çağı ve üstü yaş grubunun katılımı uygun olur.
Dernek kapasitesi sınırlı olduğundan ilk başvuran 30 kişi kabul edilecektir. Devam edemeyecekseniz lütfen dikkatle düşününüz.
Konu Başlıkları:
- Karşılaştırmalı Mitoloji: Mezopotamya, Hitit, Mısır ve Girit mitleri ve bunların Helen Mitolojisine etkileri
- Helen Mitolojisinde Evren, Mücadele ve İnsan: Evrenin yaradılışı, tanrıların egemenlik mücadelesi ve insanın yaradılışı
- Helen Pantheon’u I: Zeus, Poseidon, Hades, Hera ve Demeter
- Helen Pantheon’u I: Hermes, Aphrodite, Athena, Ares ve Hephaistos
- Helen Pantheon’u III: Medeniyetin iki ayağı Dionysos ve Apollon
- Kahramanlar ve Suçlular: Bir toplumun millileştirilme araçları
- Troya Savaşı: İki yakanın savaşının geçmişten günümüze cepheleri
- Roma’nın Ismarlama Mitolojisi: Aeneas Destanı ve sonuçları, Avrupa’nın ortak kültür ve bilinç yaratım süreci
