Ters Yüz: Dünden Yarına Bir “Yapay Zekâ” Okuması
Yürütücü: Diyar Saraçoğlu
1. Hafta: Hesaplamalar
Bugünün “yapay zekâ” tartışmalarına eleştirel bir perspektiften bakabilmek için işbölümü ve hesaplama üzerinden tarih boyunca üretim ve üretim araçlarının gelişimini inceleyeceğiz.
2. Hafta: Makineler
Kapitalizmin gelişiminde makinelerin nasıl ve ne amaçla ortaya çıktığını ele alarak Marx’ın makine okumasından 20. yüzyılda bir makine olarak bilgisayara ve “yapay zekâ”ya doğru bir yolculuğa çıkacağız.
3. Hafta: Sorunlar
Bugünün “yapay zekâ”sının temel sorunları neler? Emek sömürüsü, ekolojik yıkım, ataerki, ırkçılık, işgal, sömürgecilik gibi başlıklar üzerinden bir “bugün” okuması yapacağız.
4. Hafta: Gelecekler
Bizi gelecekte neler bekliyor? Yapay (genel) zekâ, tam otomasyon, otonom araçlar, robotlar… Emeğin ve yaşamın geleceği üzerine birlikte konuşarak “bizim zekâ”nın inşası için düşünsel hazırlık yapacağız.
–
Okuma Önerileri:
* Geleceğin Tarihleri, Lizzie O’Shea, çev. Ayşecan Ay, Metis, İstanbul: 2021.
* “Tarihsel ve Güncel Bir Çözümleme Denemesi: Marx ve Makine”, Grundrisse’den Kapital’e Patikalar içinde s.241-303, der. Melda Yaman-Özgür Narin-Özgür Öztürk, SAV, İstanbul: 2017.
* Yapay Zekâ ve Kapitalizmin Geleceği: İnsandışı Bir Güç, Nick Dyer-Witheford, Atle Mikkola Kjøsen, James Steinhoff, çev. Barış Cezzar, İletişim Yayınları, İstanbul: 2022.
* Yapay Zekâya Direnmek: Antifaşist Bir Yaklaşım, Dan Mcquillan, çev. Diyar Saraçoğlu, NotaBene, İstanbul: 2024.
* Yeryüzü Yakılıp Yıkılırken – Dijital Çağdan Kapitalizm Sonrası Dünyaya, Jonathan Crary, çev. Tuncay Birkan, Metis, İstanbul: 2023.